ก้าวใหม่การรักษาด้วยจุลินทรีย์

 เครื่องสั่งจ่ายผลิตภัณฑ์จุลินทรีย์โพรไบโอติกเฉพาะบุคคล นำส่งจุลินทรีย์สายพันธุ์ดีที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพให้ตรงความต้องการของร่างกาย แพทย์จุฬาฯ คิดค้นเพื่อรักษาผู้ป่วยกลุ่มอาการที่หาสาเหตุของโรคไม่เจอและผู้มีภาวะความไม่สมดุลของจุลินทรีย์ (dysbiosis)

จากงานวิจัย การวิเคราะห์จุลชีพเชิงเปรียบเทียบสำหรับการพัฒนาจุลินทรีย์โพรไบโอติก ภายใต้การสนับสนุนของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) รองศาสตราจารย์ ดร.นายแพทย์ กฤษณ์ พงศ์พิรุฬห์ อาจารย์ประจำภาควิชาเวชสตร์ป้องกันและสังคม คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ค้นพบสายพันธุ์จุลินทรีย์โพรไบโอติกที่ช่วยลดไขมันในเลือด ไขมันพอกตับ และไขมันในชั้นผิวหนังได้ จึงเกิดแนวคิดต่อยอดงานวิจัย ประดิษฐ์เครื่องสั่งจ่ายผลิตภัณฑ์จุลินทรีย์โพรไบโอติกเฉพาะบุคคล เพื่อนำส่งจุลินทรีย์สายพันธุ์ดีให้ตรงตามที่ร่างกายของแต่ละบุคคลต้องการ red gems

“เครื่องนี้สามารถสั่งจ่ายผลิตภัณฑ์จุลินทรีย์โพรไบโอติกแก่ผู้ที่มีภาวะสมดุลของจุลชีพไม่ดี ผู้ที่ขาดจุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์บางชนิด รวมถึงผู้ที่มีอาการป่วยโดยหาสาเหตุของโรคไม่พบ เพื่อเสริมจุลินทรีย์ชนิดดีและรักษาสมดุลจุลินทรีย์ที่อยู่ภายในร่างกาย” รศ.ดร.นพ.กฤษณ์ กล่าวถึงกลุ่มเป้าหมายที่จะได้รับประโยชน์จากนวัตกรรมชิ้นนี้

จุลินทรีย์สมดุล สุขภาพแข็งแรง

ในร่างกายของคนเรามีจุลินทรีย์นับร้อยชนิดอาศัยอยู่ ซึ่งมนุษย์จำต้องพึ่งพิงจุลินทรีย์เจ้าถิ่นในลำไส้เหล่านี้เพื่อช่วยรักษาสมดุลของร่างกาย

“จุลินทรีย์ที่ดี ในปริมาณที่เหมาะสมในร่างกายจะช่วยให้ระบบเมตาบอลิซึม การเผาผลาญไขมันและน้ำตาลทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยป้องกัน-ลดการเกิดภูมิแพ้ ต่อต้านเชื้อก่อโรค รวมถึงป้องกัน-รักษาโรคมะเร็งบางชนิดได้” รศ.ดร.นพ.กฤษณ์ กล่าว อีกทั้งเสริมว่าปัจจุบันกำลังศึกษาวิจัยเปรียบเทียบจุลินทรีย์ของผู้ป่วยมะเร็งต่างๆ อาทิ มะเร็งปากมดลูก1-2 มะเร็งลำไส้3-4 มะเร็งเต้านม5-6 และมะเร็งต่อมลูกหมาก เป็นต้น

ภาวะความไม่สมดุลของจุลินทรีย์ มีอาการอย่างไร

ในกรณีที่ร่างกายขาดจุลินทรีย์ที่เป็นประโยชน์บางชนิด ร่างกายก็จะเกิดภาวะความไม่สมดุลของจุลินทรีย์ (Dysbiosis) โดยอาการที่พบได้บ่อย เช่น ท้องอืดบ่อย ท้องเสีย ลมหายใจมีกลิ่นเหม็น มีกลิ่นปาก มีอาการภูมิแพ้เรื้อรัง ผิวหยาบ ผิวมันเกิน นอนไม่หลับ เครียดง่าย และแก่กว่าวัย เป็นต้น

“คนไข้บางรายมาพบแพทย์ด้วยอาการป่วยหยุมหยิมถึง 5 อาการ คือ นอนไม่หลับ มีผื่นขึ้น มีอาการจาม อ้วน และอารมณ์แปรปรวนง่าย อาการเหล่านี้เป็นปัญหาสุขภาพที่ยังไม่ได้คำตอบถึงสาเหตุ จากการตรวจทั่วๆไป (Unexplained health problem) แพทย์ก็จะรักษาตามอาการป่วยซึ่งเป็นที่ปลายเหตุ ซึ่งหลายราย พบว่ามีภาวะความไม่สมดุลของจุลินทรีย์ และเมื่อรักษาด้วยด้วยวิธีปรับสมดุลจุลินทรีย์ในร่างกายแล้ว พบว่าอาการป่วยของคนไข้ดีขึ้นตามลำดับ” รศ.ดร.นพ.กฤษณ์ กล่าว

ชุดตรวจจุลินทรีย์ในร่างกายด้วยตนเอง

ร่างกายของแต่ละคนต้องการจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ต่างชนิดกัน และในแต่ละวัน จุลินทรีย์ในร่างกายก็ไม่คงที่ เปลี่ยนแปลงตลอดทั้งปริมาณและชนิด การบริโภคผลิตภัณฑ์จุลินทรีย์ที่มีจำหน่ายในท้องตลาดอาจไม่ได้ส่งผลดีเสมอไป รศ.ดร.นพ. กฤษณ์ แนะให้ตรวจสอบว่าร่างกายของเราขาดจุลินทรีย์ชนิดใด แล้วจึงเลือกเติมจุลินทรีย์ที่เหมาะสมและเป็นประโยชน์ต่อร่างกาย

“ปัจจุบัน ตามโรงพยาบาลมีห้องแลปสำหรับตรวจวัดสมดุลของจุลินทรีย์ในร่างกาย มักนิยมใช้เทคโนโลยีการตรวจหาเชื้อที่มีชื่อเรียกว่า “16s rRNA Sequencing” สำหรับการจำแนกจุลินทรีย์แต่ละชนิด แต่ราคาค่าตรวจค่อนข้างสูงและใช้เวลาวิเคราะห์ผล 2-3 สัปดาห์ ทำให้กว่าจะนำผลตรวจมารักษาอาการ จุลินทรีย์ในร่างกายก็เปลี่ยนแปลงไปแล้ว”

จากปัญหาดังกล่าว รศ.ดร.นพ.กฤษณ์ จึงพัฒนา “Test kit ชุดตรวจชนิดจุลินทรีย์โพรไบโอติกแบบพกพา” (ราคา 2,500 บาทต่อชุด) ซึ่งคนทั่วไปสามารถตรวจได้เองที่บ้าน

“ปัจจุบันชุดตรวจ 1 ชุด มี Test kit 5 อัน วิธีตรวจเป็นการนำอุจจาระมาละลายในสารละลายบัฟเฟอร์แล้วหยอดลงใน Test kit ทั้ง 5 อัน ต่อมา หยอดน้ำยาตรวจเชื้อจุลินทรีย์ 5 ชนิดลงใน Test kit อันละชนิด รอประมาณ 15 นาที ก็สามารถอ่านและบันทึกผล แล้วส่งต่อให้แพทย์ที่ทำการวินิจฉัยเพื่อสั่งชนิดและปริมาณจุลินทรีย์ที่เหมาะสมแก่ร่างกายแบบเฉพาะบุคคลได้” รศ.ดร.นพ.กฤษณ์ อธิบายการใช้ชุดตรวจ